Küresel piyasalarda emtia piyasasına ilişkin beklentiler sürerken, son dönemde kendinden en çok bahsettiren ürün kakao oldu.
Bloomberg HT’nin haberine göre, bon dönemdeki yükselişini sürdüren ve 46 yılın en yüksek seviyesine çıkan kakao fiyatları ton başına 9 bin doları geçti. Dolayısıyla kakaonun tonu 9 bin dolar civarında olan bakırı geride bırakmış oldu.
Martta kakao fiyatlarında yüzde 50’ye varan artış konuşulmuştu. Piyasa uzmanları son rallinin fiyatları 10 bin dolara çıkarma olasılığına değinmişti.
Bloomberg Intelligence Analisti Diana Gomes, 2025 yılı Paskalya döneminde çikolata fiyatlarının daha yüksek olabileceği belirtildi.
Fiyatlardaki yükseliş, çiftçilerin çekirdekleri yerel tüccarlara sattıkları, onların da bunları işleme tesislerine ya da küresel tüccarlara sattıkları küresel tedarik zincirini bozulmuştu.
Küresel tüccarlar ise kakao çekirdeklerini ya da yağ, toz ve kakao likörü gibi kakao ürünlerini Nestle, Hershey ve Mondelez gibi küresel çikolata devlerine satmaktaydılar.
KITLIK DÖNEMLERİNDE ANLAŞMAYA UYMADILAR
Normal şartlarda büyük ölçüde düzenlemelere tabi olan kakao piyasasında, tüccarlar ve kakao işleme tesisleri yerel tüccarlardan önceden belirlenmiş fiyatlarla bir yıl öncesine kadar kakao çekirdeği satın almaktalardı. Yerel düzenleyiciler daha sonra çiftçilerin kakao çekirdeği için talep edebilecekleri tarla üretim fiyatını daha düşük hâle getirdi.
Ancak 2024 yılında olduğu gibi kıtlık dönemlerinde yerel tüccarlar kakao çekirdeklerini güvence altına almak için çiftçilere genellikle tarla fiyatı üzerinden prim ödediler.
Sonrasında tüccarlar kakao çekirdeklerini önceden anlaşılan fiyatlardan teslim etmek yerine spot piyasada daha yüksek fiyatlardan sattı.
Küresel tüccarlar çikolata şirketlerine olan yükümlülüklerini yerine getirmek için bu kakao çekirdeklerini herhangi bir fiyattan satın almak için acele ederlerken, yerel işleme tesisleri ise genellikle kakao çekirdeği sıkıntısı çekti.
Fildişi Sahili ve Gana, normalde yerel fabrikalara ucuz kredi vererek ya da küresel tüccarların satın alabilecekleri kakao çekirdeği miktarını sınırlayarak onları korumaya çalıştı.
